Piotr Knaś

Stanowisko Forum Kraków – zadania regionalnych ośrodków kultury

1. Relacje z samorządami lokalnymi w regionie
Lokalne samorządy, zarówno w zakresie organizacyjnym, jak i finansowym, są najistotniejszymi podmiotami kultury organizującymi działalność instytucji kultury, finansującymi III sektor oraz wspierającymi rozwój przedsiębiorczości w sektorze kultury. To one współodpowiadają również za wdrażanie regionalnych strategii rozwoju. Wizje i działania samorządów powinny być wspierane z poziomu regionalnego, ale równie istotne jest „wsłuchiwanie się” w potrzeby lokalnych decydentów samorządowych, mówiących własnym językiem, w którym kultura jest częścią szerszego układu odniesień.

2. Obserwatorium kultury w regionie
Programowanie strategii działań w kulturze wymaga wiedzy o kulturze. Wdrażanie strategii rozwoju kultury wymaga działań ewaluacyjnych, wskazujących, co istotnie jej wdrażanie wnosi. Z tego powodu niezwykle istotne jest prowadzenie stałego (wypracowanego i przyjętego) programu badań i analiz sektora kultury. Uczestnicy Forum Kraków dodali tu również ważne zadanie wspomagania rozwoju kompetencji kadr kultury w zakresie lokalnych badań kultury.

3. Funkcja parasola dla instytucji i organizacji kultury w regionie
Działania związane ze wsparciem podmiotów kultury (nie tylko instytucji kultury, ale również organizacji pozarządowych i przedsiębiorstw) w zakresie rozwoju ich potencjału organizacyjnego i programu merytorycznego. W przypadku instytucji kultury niezwykle istotna jest edukacja kadr kultury, rozwijanie kompetencji strategicznych, mediowanie w sytuacji lokalnych konfliktów. Inne działania mogą obejmować inicjatywy klastrowe w zakresie przedsiębiorczości lub inkubatorowe w zakresie rozwoju aktywności lokalnej/ działalności organizacji pozarządowych. Lokalne instytucje kultury mogą też korzystać ze wsparcia na poziomie regionalnym w sytuacji podejmowania się nowych innowacyjnych działań.

4. Kształtowanie tożsamości regionu
Działania związane z integracją kulturową regionu. Można wyróżnić dwa główne poziomy działań: kreowanie regionalnej tożsamości kulturowej w ramach społeczności lokalnych regionu oraz kreowanie marki regionu w oparciu o zasoby dziedzictwa kulturowego regionu jak również współczesne działania kulturalne. Budowanie wspólnoty regionalnej jest niezwykle istotne kontekście rozwoju kapitału społecznego i kulturowego.

5. Budowanie sieci współpracy w regionie
Tworzenie programów i projektów sieciujących podmioty i aktorów kultury w regionie. Prowadzenie forum debaty dla środowisk kultury w regionie. Działanie to ma związek z kształtowaniem potencjału współpracy i kompetencji współrealizacji działań w sektorze kultury. Członkowie Forum Kraków wskazali na działania o charakterze współrealizacji projektów kulturalnych – wzajemnego uczenia się od siebie w działaniu.

Pięć wskazanych pól to według uczestników Forum Kraków działania, będące kluczem do efektywnego i skutecznego zarządzania sektorem kultury w regionie. Dzięki nim możliwe jest wdrażanie regionalnych polityk kultury na poziomie lokalnym – samorządów gminnych, lokalnych instytucji kultury, lokalnych grup działania, przedsiębiorstw sektora kultury. Pola te należy – w zależności od konkretnej sytuacji regionu – wypełniać działaniami dostosowanymi do sytuacji, wyzwań i potrzeb uznanych regionalnie za priorytetowe. Może je wypełniać ROK w współpracy samorządem regionalnym lub sieć kilku instytucji – nie tylko publicznych.