Piotr Knaś

Propozycje debat przygotowane we współpracy z Forum Kraków na WspółKongres

Stowarzyszenie Forum Kraków wspólnie z Mazowieckim Instytutem Kultury oraz Małopolskim Instytutem Kultury w Krakowie przygotowało dwie propozycje debat panelowych na WspółKongres Kultury, który odbędzie się w Warszawie 7-9 listopada 2024. W naszej opinii są one niezwykle istotne dla debaty o kulturze, dla wyznaczania nowych ram systemowych oraz dla rozwoju publicznych polityk kulturalnych w Polsce.

Oba tematy dotyczą animacji i edukacji kulturowej, które w naszej ocenie są bardzo niedowartościowanym obszarem kultury – systemowo, strukturalnie, społecznie. Animacja i edukacja kulturowa, w szerokim ujęciu (oddolne inicjatywy kulturalne, samoorganizacja społeczna w kulturze, amatorski ruch artystyczny, edukacja artystyczna i kulturalna, działalność regionalistyczna związana z dziedzictwem lokalnym i narodowym, sztuka społeczna, społeczno-kulturalna i edukacyjna działalność lokalnych samorządowych instytucji kultury) to kluczowy obszar sektora kultury w Polsce. Jednocześnie osoby pracujące w tym obszarze zmagają się z bardzo niskimi zarobkami, brakiem możliwości rozwoju zawodowego, niskim statusem społecznym i słabością koncepcyjno-organizacyjną instytucji kultury, które są podstawowym szkieletem organizacyjnym, na którym opiera się ta działalność. Poprzez te dwie debaty chcemy pokazać, że animacja i edukacja kulturowa to profesja/ zawód wymagający wysokich kwalifikacji i nowych ram systemowych oraz że animacja i edukacja kulturowa są czynnikiem zmiany społecznej oraz generatorem zrównoważonego rozwoju lokalnego. Dlatego warto w nie inwestować środki publiczne i budować ich nowe ramy koncepcyjne dla ich jakości, dostępności, profesjonalizacji i dopasowania do zmieniającej się rzeczywistości społecznej i nowych wyzwań cywilizacyjnych.

Społeczność WspółKongresu w ramach internetowego głosowania sama wybierze debaty panelowe. Takie głosowanie odbędzie się w terminie 25 września – 6 października 2024 roku. Propozycji będzie sporo. Jako Forum Kraków chcemy na tym wydarzeniu reprezentować tematy istotne dla lokalnych kadr kultury, społeczników/ek związanych z kulturą, animatorów/ek i edukatorów/ek pracujących w swoich społecznościach lokalnych. Zapraszamy do wsparcia naszych propozycji!

Tytuł pierwszej propozycji: Kultura lokalnie skuteczna

Animacja lokalnej kultury pełni wiele funkcji. Może być praktyką rozwijającą aktywne uczestnictwo w kulturze, czynnikiem zmiany społecznej, generatorem zrównoważonego rozwoju lokalnego. Może być też narzędziem tworzenia struktur umożliwiających pełną i autentyczną partycypację. Jest bowiem zorientowana na budowanie poziomych relacji międzyludzkich, które są podstawą współpracy i budują kapitał społeczny.

Może się wydawać, że kwestie opisane wyżej, są powszechnie znane, ale uważamy że bywają niedostrzegane i schodzą na margines dyskusji o kulturze, przez co gubimy mrówczą pracę animatorek/animatorów lokalnych – tych związanych z instytucjami, pozainstytucjonalnych, trzeciosektorowych, freelanserskich.

Chcemy rozmawiać o tym, że animacja lokalnej kultury to bezpieczna przestrzeń skutecznych mikrozmian społecznych w różnorodnie definiowanych lokalnościach, o czym animatorki/animatorzy, pochłonięci swoją codzienną pracą, zapominają i przestają dostrzegać wagę i znaczenie swojego działania. Dając głos osobom animującym poprzez kulturę swoje mikroświaty chcemy zwrócić uwagę na znaczenie działań, które nie charakteryzują się masowością odbiorców, ale dbałością o dobrostan zarówno uczestników, jak i wszystkich członków społeczności. Co by się więc mogło wydarzyć, gdyby praca tak wielu osób nie została wykonana? Chcemy o tym rozmawiać przez pryzmat konkretnych przykładów – ludzi, inicjatyw, przedsięwzięć – dbających o zrównoważony rozwój lokalny, reagujących na polikryzysy, poprawiających jakość życia społeczności.

Animacja kultury lokalnej jest w naszej ocenie niedowartościowanym obszarem – systemowo, strukturalnie, społecznie, o czym możemy powiedzieć z perspektywy blisko 60 spotkań członków Stowarzyszenia Forum Kraków oraz 5 zorganizowanych NieKongresów.

Debata przygotowana została w partnerstwie Mazowieckiego Instytutu Kultury i Stowarzyszenia Forum Kraków, przy wsparciu Stowarzyszenia Centrum Aktywności Lokalnej oraz Stowarzyszenia Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury.