Stanowisko środowiska animatorów i animatorek kultury w sprawie nowelizacji ustawy o działalności kulturalnej!
W dniach 31 marca – 1 kwietnia 2025 r. w Zduńskiej Woli i Łasku odbyło się 60. spotkanie Forum Kraków, podczas którego środowisko animatorów i animatorek kultury wypracowało stanowisko dotyczące nowelizacji ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
Naszym celem jest poprawa warunków prowadzenia animacji i edukacji kulturowej oraz zapewnienie równego dostępu do kultury na poziomie lokalnym, bliskim mieszkańcom i społecznościom, związanym z działalnością domów kultury, bibliotek, organizacji społecznych i oddolnych inicjatyw. Obecnie obowiązująca ustawa, choć stwarza możliwości współpracy i partnerstwa, w praktyce nie jest w pełni wykorzystywana. System zdominowany jest przez samorządowe instytucje kultury i krótkoterminowe projekty grantowe realizowane przez organizacje pozarządowe. Dlatego postulujemy głębokie zmiany, w tym stworzenie możliwości powoływania społecznych instytucji kultury oraz trwałych, wieloletnich programów partnerskich. Uważamy, że konieczne jest również uporządkowanie zadań między różnymi szczeblami samorządu i państwem, z poszanowaniem zasady subsydiarności, aby zapewnić bardziej zrównoważony i efektywny system dostępu do kultury w całej Polsce.
Nasze konkretne propozycje zmian obejmują m.in. wprowadzenie możliwości tworzenia społecznych instytucji kultury obok publicznych, stworzenie Funduszu Społecznych Instytucji Kultury zasilanego ze środków państwowych i samorządowych, zachęcenie samorządów wojewódzkich do powołania Regionalnych Instytucji Kultury wspierających rozwój kadr kultury i wyrównujących dostęp do kultury. Proponujemy również rozszerzenie definicji działalności kulturalnej, wprowadzenie obowiązku działalności edukacyjnej dla instytucji kultury i ustalenie minimalnego poziomu zatrudnienia w samorządowych instytucjach kultury.
Wierzymy, że te zmiany przyczynią się do wzmocnienia roli animatorów i animatorek kultury, poprawy jakości i dostępności oferty kulturalnej oraz stworzenia bardziej otwartego i zrównoważonego systemu kultury w Polsce. Zachęcamy wszystkich przedstawicieli środowiska kultury do zapoznania się z pełnym tekstem naszego stanowiska, dostępnym pod linkiem.
Obecnie gromadzimy podpisy pod naszym stanowiskiem, które zostanie przekazane do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wasz głos jest niezwykle ważny, abyśmy wspólnie mogli wpłynąć na kształt przyszłej ustawy o działalności kulturalnej. Możliwość złożenia podpisu jest dostępna pod tym linkiem.
Prosimy o upowszechnianie tego stanowiska w Waszych środowiskach i aktywne włączenie się w proces zmian. Razem możemy stworzyć lepsze warunki dla rozwoju kultury w Polsce!